PANCAR PEKMEZİ YAPILIŞI
Pancar tarladan sökülüp eve getirildikten sonra bıçak ile yapraklarından arındırılır. Kaşık gibi araçlarla toprakları temizlenir. Bu kaba temizliklerden sonra bol su ile yıkanır.Pekmez yapılacak yere gelen pancarlar kıyma makinesi ile kıyılır. Makine olmayan yerlerde elle küçük parçalara ayırılabilir ama bu çok zordur. Kıyılan pancar kazana konur. Kazanın büyüklüğü tesise göre değişir. 50 kilo pancar alan kazan olabileceği gibi 250 kg. pancar alan kazan da olabilir. Ancak karıştırılması zor olacağından 250 kg dan fazla olmaması önerilir. Teknoloji gereği karıştırıcı da otomatik ise elbette bir tondan fazla alan kazan da olabilir.İçinde yarı yarıya su olan kazanda yaklaşık 4 saat kaynayan pancar, bu süre sonunda kazandan çıkarılarak ağaçtan veya demirden yapılmış eklemeli ve aralıklı kazan benzeri bir aracın içine konur. Bu aletin parçaları bir demir vidanın çevresinde sarılıdır ve üstüne kadar doldurulan yumuşamış pancarlar üstten sıkıldıkça suyunu alttan salarlar. Bu şıra buradan alınıp tavalara konur. Şıra sıkma işi uzun sürer. Tavalardaki şıra ateşe göre ortalama dört saat kaynar. Bu kaynama sırasında ilk iki saatte sürekli şıra takviyesi yapılabilir.Tavalarda kaynayan şıra kızarmaya ve ardından sararmaya başlar. Akışkanlığını kontrol ederek ve tadarak da pekmezin olup olmadığını anlayıp ateşten indirilir.Sıcak iken tavaları sıyırmak ve köpükleri yalamak çok hoştur ve çocukların vazgeçilmez eğlenceleridir.Önce geniş bir kaba sonra da kışlın kalacak kaba konan pekmez kış boyunca afiyetle yenir. Yalnız soğuk yerde saklanması ve güneşten korunması iyi olur.Pekmez yapmanın en zor yanı odunu fazla tüketmesidir. Ancak odun ile yapılmayan pekmezin de tatlı olmayacağını bilmemiz gerekir. Para ile alınan odundan yapılan pekmezin ekonomik yanı olmaz. Ormanı ve dolayısıyla odunu bol olan bölgelerde yapılması iyi olur.Bilinen kadarı ile en çok pekmez yapılan yer Kırklareli ili Pınarhisar ilçesi POYRALI köyüdür. 1930’lardan beri köye ve çevreye hizmet eden bir Pekmez hane atölyesi 1995–1999 yıllarında köyde yapılan Kültür ve Çevre Etkinlikleri sırasında pekmezin reklâm edilmesi sonucunda bu gün 25 atölyeye ulaşmıştır.Burada sorun ve çıkmaz; devletin bu tür atölyeler üzerinde baskı kurmasıdır. Devlet AB yasalarını bahane göstererek marka ve hijyenik olma adına bu atölyeleri kapatıp fabrika türü üretimi istemektedir. Bunu da köylüler küçük bütçeleriyle yapamamaktadırlar. Gelecekte bir çözüm bulunamaz ise bir sermayedar bu işi de markalaştırarak köylünün elinden alabilir. Çözüm ne olabilir? Bana göre devlet bu gün üretilen pekmez atölyelerine bir standart getirebilir ve bunun olması koşuluyla küçük işletmeleri üretimden düşürmeyebilir. Ama bu da köylülerin bir yere basması ve baskı kurması ile olabilir.
